Będąc w Krakowie nie sposób nie wspomnieć o tych wielkich, którzy żyli wśród nas. a odeszli na wieczną wartę. Co do grobów Wielkich Polaków, to Kraków jest miejscem wyjątkowym. Na Wawelu znajdują się Groby Królewskie (i nie tylko), na Skałce mamy Kryptę Zasłużonych, a ostatnio w jezuickim kościele Piotra i Pawła powstał Panteon Narodowy (kontynuacja skałkowskiej krypty). Dodatkowo mamy Cmentarz Rakowicki. A więc od początku, w miarę możliwości chronologicznie.
Bazylika Franciszkanów (Kościół św. Franciszka z Asyżu) – w kaplicy Błogosławionej Salomei w niszy obok ołtarza znajduje się trumienka zawierająca doczesne szczątki księcia Bolesława V Wstydliwego (1226-1279). Dlaczego Bolesław był Wstydliwy… ponieważ jego żona, węgierska królewna Święta Kinga, złożyła śluby czystości, co było powodem iż ich małżeństwo nigdy nie zostało skonsumowane. Biedny Bolek.
Bazylika Dominikanów (Kościół Świętej Trójcy) – po prawej stronie ołtarza głównego znajduje się grób następcy Bolesława V Wstydliwego, księcia Leszka Czarnego (1241-1288).
Katedra Wawelska (Bazylika Archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława) – od czasów Władysława Łokietka prawie wszyscy nasi władcy byli koronowani i chowani w tej Królewskiej Katedrze. Ze względu na zakaz fotografowania wnętrza katedry nie posiadam dokumentacji historiograficznej sarkofagów tych, którzy spoczęli w kościele, a byli to (chronologicznie): Władysław I Łokietek (1260-1333), Kazimierz III Wielki (1310-1377), Jadwiga Andegaweńska (1373-1399), Władysław II Jagiełło (1362-1434), Władysław III Warneńczyk – grób symboliczny (1424-1444), Kazimierz IV Jagiellończyk (1427-1492).
Fotografowanie jest dozwolone tylko w kryptach, a pierwszą z nich jest Krypta Wieszczów Narodowych. Zostali tu pochowani:
Adam Mickiewicz (1798-1855) – zmarł w 1855 w Konstantynopolu, ciało zostało przewiezione do Paryża i pochowane na cmentarzu Montmorency, w roku 1890 przeniesione na Wawel.
Juliusz Słowacki (1809-1849) – zmarł w 1849 w Paryżu i tam został pochowany na cmentarzu Montmartre. W roku 1927 na polecenie Marszałka Piłsudskiego doczesne szczątki Słowackiego zostały sprowadzone do Polski i pochowane na Wawelu. Na zakończeniu uroczystości Piłsudski powiedział: „W imieniu Rządu Rzeczypospolitej polecam Panom odnieść trumnę Juliusza Słowackiego do krypty królewskiej, bo królom był równy”.
Cyprian Kamil Norwid (1821-1883) – zmarł w przytułku w Paryżu i tam został pochowany w bezimienne mogile na cmentarzu Montmorency. W roku 2001 ziemia z tego grobu została przewieziona do Polski i złożona w urnie w Krypcie Wieszczów Narodowych.
Wąskimi, ciemnymi schodami wchodzimy do Krypt Grobów Królewskich. Pierwszą i największą z nich jest Krypta św. Leonarda. W krypcie tej spoczęli:
Michał Korybut Wiśniowiecki (1640-1673) – znalazł się na Polskim tronie dzięki zasługom ojca, Jaremy Wiśniowieckiego. Złośliwi mówili o nim, że: „mówił ośmioma językami, ale w żadnym z nich nie miał nic ciekawego do powiedzenia”.
Jan III Sobieski (1629-1696) – następca Michała Korybuta na polskim tronie. Pogromca Turków i Tatarów, nazywany przez nich „Lwem Lechistanu”. Największy europejski wódz końca XVII wieku, zwycięzca spod Wiednia.
Tadeusz Kościuszko (1746-1817) – generał I Rzeczypospolitej, Naczelnik Insurekcji jego imienia, zmarł w Solurze w Szwajcarii, rok później pochowany na Wawelu. Po śmierci Naczelnika, jakiś Szwajcar zakupił jego konia. Po kilku dniach odprowadza konia do sprzedawcy z reklamacją, że koń ten zatrzymuje się przy każdym żebraku. To nie była wrodzony defekt konia tylko nabyta wiedza. Kościuszko podczas porannej konnej przejażdżki zatrzymywał konia przy każdym żebraku, aby wspomóc go, tzn. podarować mu jakiś pieniążek.
Książę Józef Poniatowski (1763-1813) – Wódz Naczelny w wojnie z Rosją 1972, generał Insurekcji Kościuszkowskiej, Naczelny Wódz Wojsk Księstwa Warszawskiego, marszałek Francji, zginął w 1813 pod Lipskiem w nurtach rzeki Elstery. Uroczystości pogrzebowe na Wawelu odbyły się w roku 1817. Car Aleksander I dwukrotnie darował mu Polską Koronę, jednak już Poniatowski wiedział, ze Moskalom nie należy wierzyć, do końca był wierny Napoleonowi.
W Krypcie św. Leoparda znajdują się jeszcze dwa sarkofagi. Pierwszy z nich to sarkofag „Marysieńki” żony króla Jana III Sobieskiego – Marii Kazimiery Sobieskiej (1641-1716), drugi generała Władysława Sikorskiego (1881-1943), który zginął w tajemniczej katastrofie lotniczej w Gibraltarze 4 lipca 1943 roku.
Za Krypta św. Leonarda znajduje się pojedyncza Krypta Stefana Batorego. Jest to miejsce wiecznego spoczynku doczesnych szczątków jednego z najlepszych naszych Królów Elekcyjnych – Stefana Batorego (1533-1586), króla który jako pierwszy powstrzymał „parcie” na zachód moskiewsko – mongolskich hord Iwana Groźnego.
Krypta rodziny Władysława IV – w krypcie spoczywa król Władysław IV Waza (1595-1648), który w latach 1610-1613 był również moskiewskim carem.
Krypta Zygmuntowska (pod Kaplicą Zygmuntowską) – spoczywa tutaj zmarły w Tykocinie, ostatni z dynastii Jagiellonów, król Zygmunt II August (1520-1572), oraz jego siostra – królowa Anna Jagiellonka (1523-1596), żona Stefana Batorego.
W sąsiedztwie, również pod Kaplicą Zygmuntowską, znajduje się Krypta Zygmunta I Starego (1467-1548) ojca Zygmunta II Augusta i Anny Jagiellonki, męża Bony Sforzy. Bona została pochowana w Bazylice św. Mikołaja w Bari, gdzie w roku 1557 została otruta z inicjatywy Habsburgów, którzy nie za bardzo chcieli spłacać zaciągniętych u niej „sum neapolitańskich”. Po śmierci Bony pieniądze te są należne Rzeczypospolitej. Hiszpanie do dnia dzisiejszego spłacili tylko 10% pożyczki zaciągniętej w 1557 roku. nie wspomnę o odsetkach od odsetek.
Pod Kaplicą Wazów znajduje się Krypta Wazów, a w niej dwóch kolejnych naszych władców z tej dynastii – król Zygmunt III Waza (1566-1632), to ten co przeniósł stolicę z Krakowa do Warszawy, za co warszawiacy postawili mu kolumnę na Placu Zamkowym, oraz jeden jego synów król Jan Kazimierz (1609-1672) – w roku 1668 abdykował z tronu, aby zostać opatem w Sain-Germain-des-Pres w Paryżu, gdzie umiera w roku 1672, „pękło mu serce” na wieść o upadku Kamieńca Podolskiego, serce te spoczęło w kościele opactwa, a ciało w roku 1676 zostało pochowane na Wawelu.
Ostatnią kryptą Wawelskiej Katedry jest Krypta pod Wieżą Srebrnych Dzwonów. W tej krypcie mamy dwa sarkofagi.
Sarkofag Naczelnika – Marszałka Józefa Piłsudskiego (1867=1935) – któremu do 123 latach niewoli zawdzięczaliśmy niepodległość..
… oraz najświeższy sarkofag, w którym pochowani są prezydent Lech Kaczyński (1949-2010), który zatrzymał ruskie czołgi przed Tbilisi, oraz jego małżonka Maria. Nasza para prezydencka zginęła w tajemniczej katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 roku.
Jak tak się człowiek zastanowi, to wszystkie te krypty to jedno wielkie siedlisko nacjonalistów i rusofobów.
Krypta Zasłużonych na Skałce – w podziemiach paulińskiego kościoła św. Michała Archanioła i św. Stanisława Biskupa.
Jan Długosz (1415-1480) – nasz największy kronikarz, jego monumentalne 12-tomowe dzieło „Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego” opisujące historię Polski od czasów legendarnych do roku 1480 nie ma sobie równych w ówczesnej Europie.
Wincenty Pol (1807-1872) – poeta, geograf, uczestnik Powstania Listopadowego, wprowadził do polskiego słownika pojęcie Kresów, dla określenia ziem polskich leżących między Dnieprem a Dniestrem. Obecnie Kresami określamy ziemie II Rzeczypospolitej zagarnięte nam przez sowietów w wyniku jałtańskiego traktatu z 1945 roku.
Józef Ignacy Kraszewski (1812-1887) -najbardziej płodny polski pisarz – 230 powieści.
Adam Asnyk (1838-1897) – poeta, dramatopisarz, w czasie Powstania Styczniowego członek Rządu Narodowego.
Henryk Siemiradzki (1843-1902) – malarz, przedstawiciel akademizmu. To on zwiózł Sienkiewicza do rzymskiego kościółka Quo Vadis.
Stanisław Wyspiański (1867-1907) – V Wieszcz Narodowy
Jacek Malczewski (1854-1929) -chyba najbardziej płodny nasz malarz
Karol Szymanowski (1882-1937) – pianista, kompozytor
Krypta pod kościołem paulinów jest już zapełniona, więc kolejny Panteon Narodowy powstał w 2012 roku pod najpiękniejszym krakowskim kościołem, jezuicką bazyliką Piotra i Pawła. W panteonie tym są na razie trzy pochówki, z najznamienitszym Piotrem Skargą (1536-1612) – jezuitą, królewskim kaznodzieją, pierwszym rektor Uniwersytetu Wileńskiego.
Cmentarz Rakowicki – najstarszy i największy krakowski cmentarz. Tym razem nie starczyło nam czasu, aby go odwiedzić. Ze słynnych Polaków są tu pochowani m.in. malarze: Jan Matejko (1838-1893), Józef Mehoffer (1869-1946), w rodzinnym grobowcu trzej Kossakowie (dziad, syn i wnuk) – Juliusz (1824-1899), Wojciech (1856-1942) i Jerzy (1886-1955), oraz Święty Albert Chmielowski – Brat Albert (1846-1916). Mało kto wie, że w roku 1990 zostały tu sprowadzone ze Stanów Zjednoczonych Ameryki i złożone prochy IV Prezydenta II RP – generała Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego, potomka Jana Długosza. Równie cenny jest pomnik 15 ułanów poległych 13 czerwca 1915 roku w trakcie Szarży pod Rokitną z rotmistrzem Zbigniewem Dunin-Wąsowiczem.