Listopad 2018 – Kraków pomnikowo.

Spacer po krakowskich pomnikach rozpoczynamy od Parku Strzeleckiego, który znajduje się w pobliżu dworca kolejowego Kraków Główny. Obiekt ten został utworzony w roku 1837 jako siedziba i strzelnica krakowskiego Bractwa Kurkowego. W roku 1883, w 200 rocznicę Odsieczy Wiedeńskiej, w parku ustawiono dwa pomniki. Pierwszy poświęcony królowi Janowi III Sobieskiemu – zwycięzcy spod Wiednia …

… drugi królowi Zygmuntowi Augustowi – założycielowi Bractwa Kurkowego.

W roku 2000 dołączył do nich papież Jan Paweł II.

W roku 2004  pojawił się Ignacy Jan Paderewski, który swego czasu bywał tu gościem bractwa.

Ponadto w parku znalazłem dwie metaloplastyczne konstrukcje. Pierwsza ustawiona w 333 rocznicę Wiktorii Wiedeńskiej…

… druga dotyczy Wiktorii Grunwaldzkiej.

Wychodzimy z Parku Strzeleckiego i ulicą Lubicz zmierzamy w stronę Placu Jana Nowaka Jeziorańskiego, przy której znajduje się budynek Starego Dworca Głównego. Na placu wznosi się nietypowa konstrukcja: niby to tęcza, niby łuk triumfalny. Pod nim znajdują się betonowe płyty symbolizujące obalenie muru berlińskiego. Całość stanowi pomnik poświęcony gen. Ryszardowi Kuklińskiemu, jednemu z najodważniejszych ludzi końca XX wieki. Przyczynił się on do obalenia totalitarnego systemu komunistycznego. Zapłacił za to wysoką cenę.

Na fasadzie budynku Starego Dworca Głównego znajduje się tablica pamiątkowa z roku 1932 poświęcona  Józefowi Piłsudskiemu – budowniczemu Państwa Polskiego.

Zmierzając dalej ulicą Lubicz dochodzimy do Basztowej, a dalej do Barbakanu.

Po prawej stronie Barbakanu zlokalizowany jest Placu Matejki, na którym stoi monumentalny Pomnik Grunwaldzki. Został on wzniesiony w roku 1910 z fundacji Ignacego Jana Paderewskiego. Głównym elementem monumentu jest pomnik konny króla Władysława Jagiełły.

Wracając do Barbakanu mijamy budynek Akademii Sztuk Pięknych, na którego fasadzie znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona patronowi tej uczelni.

Mijamy Barbakan i skręcamy w prawo, w Planty. Tuż za Barbakanem rozpoczynają się krakowskie Plany, gdzie znajduje się kilka interesujących mnie pomników. Jako pierwszy ukazuje się nam pomnik Jana Matejki – największego polskiego malarza, który mając czeskie korzenie tak pokochał Polskę. Pomnik ten został odsłonięty w roku 2013 z inicjatywy ASP.

Idąc północno – zachodnią stroną Plant, dochodzimy do kolejnego pomnika. Pomnik ten pochodzi z 1886 i przedstawia gęślarza Bojana. Jest poświęcony pamięci Bohdana Zaleskiego – poety romantycznego.

Tuż za Bojanem natrafiamy na pomnik królowej Jadwigi i króla Władysława Jagiełły. Pomnik ten został odsłonięty w roku 1886 dla upamiętnienia 500 – lecia unii polsko – litewskiej. Twórcą pomnika jest Oskar Sosnowski.

To co na Plantach najpiękniejsze, to pomnik Lilli Wenedy – pięknej bohaterki dramatu Juliusza Słowackiego. „Nie czas żałować róż, gdy płoną lasy”.

Równolegle do Lilli, po drugiej stronie ulicy Basztowej, stoi pomnik z połowy XIX wieku z popiersiem Tadeusza Rejtana – jedynego sprawiedliwego na sejmie rozbiorowym z roku 1773.

Wracamy na Planty. Idąc dalej w kierunku Wawelu dochodzimy do popiersie Artura Grottgera – polskiego malarza z babki Szwajcarki.

Ponownie na chwilę opuszczamy Planty i wchodzimy do akademickiej kolegiaty św. Anny.

W kolegiacie klasycystyczny pomnik Mikołaja Kopernika z roku 1823…

… oraz epitafium Juliusza Słowackiego ufundowane przez Salomeę Słowacką.

Po drugiej stronie zachodniego transeptu tablica poświęcona Zygmuntowi Wróblewskiemu.

Po raz drugi w dniu dzisiejszym przekraczamy ulicę Podwale, by ulicą Kapucyńską dotrzeć do klasztoru i kościoła Kapucynów. Na ścianie klasztoru wisi tablica poświęcona Tadeuszowi Kościuszce, z tekstem: „W tej kaplicy dnia 24 Marca 1794 roku Tadeusz Kościuszko w towarzystwie Generała Józefa Wodzickiego złożył do poświęcenia pałasz, którego dobył w obronie wolności Narodu polskiego. Wierni synowie ojczyzny w setną rocznicę pomnik ten położyli.”

Wracamy na Planty. Przy budynku Collegium Novum znajduje się ostatnio odrestaurowany pomnik Mikołaja Kopernika – ojciec Polak, matka Niemka.

Stąd wchodzimy w Stare Miasto i ulicą Gołębią kierujemy się na Rynek Główny, gdzie 24 marca 1794 roku Tadeusz Kościuszko przysięgał: „Ja, Tadeusz Kościuszko, przysięgam w obliczu Boga całemu Narodowi Polskiemu, iż powierzonej mi władzy na niczyj prywatny ucisk nie użyję, lecz jedynie jej dla obrony całości granic, odzyskania samodzielności Narodu i ugruntowania powszechnej wolności używać będę. Tak mi Panie Boże dopomóż i niewinna Męka Syna Twego”.

Gdy przechodzimy przez Sukiennice to ukazuje się nam słynny Kościół Mariacki …

… na którego fasadzie płaskorzeźba z roku 1883 przedstawiająca króla Jana III Sobieskiego jako pogromcę islamu i obrońcę wiary chrześcijańskiej.

Na krakowskim Rynku Głównym stoi słynny pomnik Adama Mickiewicza z roku 1898. Rokrocznie 24 grudnia, w dniu urodzin Wieszcza, krakowskie kwiaciarki składają pod tym pomnikiem kwiaty. W podstawówce była taka czytanka.

Opuszczamy Rynek Główny i zmierzamy ulicą Grodzką w stronę Wawelu.

Mijamy dominikańska bazylikę Świętej Trójcy…

… by na wysokości Magistratu Krakowskiego skręcić w ulicę Senatorską, gdzie na gmachu magistratu znajduje się tablica poświęcona Józefowi Konradowi Korzeniowskiemu.

Idąc dalej ulicą Grodzką dochodzimy do jezuickiego kościoła śś. Apostołów Piotra i Pawła, gdzie pochowany jest ks. Piotr Skarga – słynny kaznodzieja, pierwszy rektor wileńskiego Uniwersytetu Stefana Batorego.

Nie powinno więc nikogo dziwić, że na leżącym naprzeciwko Placu Marii Magdaleny znajduje się kolumna z postacią ks. Piotra Skargi.

Po wielu perypetiach dochodzimy w końcu do wawelskiego wzgórza, na którym wznosi się Zamek Królewski.

Nad północnym wejściem na Wawel ustawiony jest pomnik konny Naczelnika Tadeusza Kościuszki.

Na terenie Wawelu, naprzeciw archikatedry śś. Stanisława i Wacława …

… stoi pomnik papieża Jana Pawła II, który w latach 1964 – 1978 sprawował w tej archikatedrze arcybiskupią posługę.

Wychodzimy z Wawelu. u którego podnóża, na fasadzie Domu Długosza znajduje się tablica poświęcona Stanisławowi Wyspiańskiemu.

„U stóp Wawelu miał ojciec pracownię, wielką izbę białą wysklepioną, żyjącą figur zmarłych wielkich tłumem; tam chłopiec mały chodziłem, co czułem, to później w kształty mej sztuki zakułem”. 

Znowu wchodzimy w Planty i natrafiamy na pomnik Grażyny i Litawora. W polskiej historii mamy wiele przykładów kobiet, które były zmuszone przejąć męskie obowiązki, gdy ich mężczyznom brakowało odwagi i przyzwoitości.

Z Plant wchodzimy w ulicę Piłsudskiego. Na rogu Piłsudskiego i Czapskiego stoi budynek, na którym znajduje się tablica z roku 1990 poświęcona Marszałkowi.

Na skrzyżowaniu ulicy Piłsudskiego z ulicą Garncarską znajdują się dwa pomniki z roku 2008, które stanowią nierozłączną całość. Pierwszy z nich to pomnik „Czwórki Legionowej”.

Drugi to pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego.

Ulicą Piłsudskiego kończy się pod Muzeum Narodowym, gdzie przechodzi w ulicę 3 Maja. Na placu przed muzeum znajduje się imponujący, choć proszący o rewitalizację, pomnik Stanisława Wyspiańskiego z roku 1978. Mistrz na postumencie, a pod nim spiżowe postacie z jego dramatów.

Na Wyspiańskim kończymy nasz raport z pomnikowego miasta. Już teraz zapraszam na część drugą krakowskiego tryptyku, która będzie poświęcona popiersiom słynnych Polaków w krakowskim Parku Jordana.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

18 − 5 =