Najwięcej obrazów Caravaggia znajduje się w Rzymie. Nie powinno to nikogo dziwić, ponieważ w Rzymie spędził on 14 z 18 lat swojej pracy twórczej. Zobaczymy tu 23 obrazy z 67 jakie zawiera moja lista. Jeżeli przyjedziemy do Rzymu tylko dla Caravaggia, to przy odrobienie szczęścia można te 23 obrazy „obskoczyć” w dwa dni (kupując wcześniej wejściówki do Galerii Borghese oraz Muzeów Watykańskich w sieci). Jeżeli chcesz zobaczyć coś więcej, potrzebujesz na to 4-5 dni. Ja chciałem zobaczyć coś więcej i z planowanych 23 dzieł Mistrza udało mi się w 5 dni zobaczyć „tyko” 18. I tak po kolei.
26.03.2015 – Muzea Watykańskie
Pierwszy rzymski obraz Caravaggia spotkałem w Watykanie, w słynnych Muzeach Watykańskich.
| 4 |
Złożenie do grobu | Deposizione di cristo | 1603 | 300 × 203 cm |
Śś. Jan Ewangelista i Nikodem składają ciało Pana do grobu. Za nimi trzy Marie (od lewej Matka Jezusa, Maria Magdalena i Maria Kleofasowa).
26.03.2015 – Muzea Kapitolińskie
Dwa kolejne w Muzeach Kapitolińskich.
| 5 | Wróżenie z ręki | Buona ventura (I versione Pinacoteca Capitolina) | 1594 | 115 × 150 cm |
Pierwszy to jedna z dwóch wersji „Wróżenia z ręki”. Drugą wersję „Wróżenia z ręki” (późniejsza i nieco się różniąca) znajduje się w paryskim Luwrze. Cyganka w trakcie wróżenia ściąga paniczowi pierścień z palca.
| 6 | Święty Jan Chrzciciel | San Giovanni Battista (II versione Pinacoteca Capitolina) | 1602 | 129 × 94 cm |
Ten obraz również jest znany w dwóch wersjach. Druga wersja „Święty Jan Chrzciciel z barankiem” znajduje się w rzymskiej Galerii Doria Pamphilj. Tamta wersja jest nieco późniejsza. Jana Chrzciciela znajdziemy na dziewięciu obrazach Caravaggia, z tego na dwóch występuje tylko jego głową na tacy trzymanej przez Salome.
Obrazy Caravaggia, które są wystawiane w rzymskich kościołach zobaczymy za darmo. A jest ich sześć. I tak po kolei.
27.03.2015 – Bazylika św. Augustyna na Polu Marsowym (Basilica di Sant’Agostino in Campo Marzio)
| 7 | Madonna pielgrzymów | Madonna dei pellegrini | 1604 | 260 × 150 cm |
Pierwszy z nich „Madonna pielgrzymów” zwana również „Madonną Loretańska” znajdujemy w kaplicy Cavalletti w Bazylice św. Augustyna obok Placu Navona. Do obrazu pozowała ostatnia rzymska kochanka Caravaggia, kurtyzana Lena. Lenę zobaczymy jeszcze na 3 innych obrazach namalowanych pod koniec jego pobytu w Rzymie.
27.03.2015- Kościół św. Ludwika Króla Francji (Chiesa di San Luigi dei Francesi)
Trzy kolejne darmowe obrazy zobaczymy w kaplicy rodziny Contarelli we francuskim kościele Św. Ludwika. Jest to tryptyk z życia Świętego Mateusza. Mateusz, celnik powołany przez Chrystusa na Apostoła (pierwszy obraz), jest autorem jednej z Ewangelii, którą pomagał mu pisać Anioł (drugi obraz) poniósł męczeńską śmierć (trzeci obraz).
| 8 | Powołanie Świętego Mateusza | Vocazione di San Matteo | 1600 | 323 × 343 cm |
Scena z Nowego Testamentu. Wchodzący do komory celnej Chrystus wskazuje dłonią na celnika Mateusza „pójdź za mną”. Mateusz wskazuje dłonią na siebie” Panie, na pewno ja?”
| 9 | Święty Mateusz i anioł | San Matteo e l’Angelo | 1602 | 292 × 186 cm |
Święty Mateusz w trakcie pisania Ewangelii. Pomaga mu Anioł. Pierwszy obraz „Święty Mateusz i anioł„, który został odrzucony przez zleceniodawców, znajdował się w Berlinie do roku 1945. W tym czasie nad Berlin nadleciały alianckie bombowce …
| 10 | Męczeństwo Świętego Mateusza | Martirio di San Matteo | 1600 | 323 × 343 cm |
Na tym obrazie Caravaggio umieścił i siebie (najbardziej wycofana osoba w środku obrazu przyglądająca się scenie zabójstwa).
27.03.2015 – Bazylika Najświętszej Maryi Panny Wszystkich Ludzi (Basilica Santa Maria del Popolo)
Kolejne dwa obrazy, które możemy w Rzymie zobaczyć za darmo wiszą w Kaplicy Cerasich w Bazylice Santa Maria del Popolo
| 11 | Ukrzyżowanie Świętego Piotra | Crocefissione di San Pietro | 1601 | 230 × 175 cm |
Święty Piotr, który został ukrzyżowany głową w dół, ponieważ uważał, że nie jest godzien umrzeć jak Chrystus.
| 12 | Nawrócenie Świętego Pawła | Conversione di San Paolo (II versione S. Maria del Popolo) | 1601 | 230 × 175 cm |
Jak Szaweł stał się Świętym Pawłem. „Szawle, Szawle, dlaczego Mnie prześladujesz?” Mój prywatny faworyt z obrazów Caravaggia.
27.03.2015 – Galleria Nazionale d’Arte Antica, Palazzo Barberini
W Pałacu Barberinich znajdują się trzy obrazy Caravaggia.
| 13 | Judyta i Holofernes | Giuditta e Oloferne | 1598 | 145 × 195 cm |
Scena biblijna z „Księgi Judyty”. Judyta dostaje się do obozu Asyryjczyków, uwodzi i upija ich wodza Holofernesa. Po upojnej nocy ucina mu głowę. Na obrazie Caravaggia w roli Judyty widzimy Fillide Melandroni – rzymską kurtyzanę i kochankę Mistrza. Pozuje ona do co najmniej pięciu jego obrazów. W roku 2016 gdzieś na strychu w Tuluzie został „cudownie” znaleziona kolejna „Judyty odcinającej głowę Holofernesowi„ . Znalazcy ogłosili, ze jest to Caravaggio. Po pewnym czasie, znaleźli się i eksperci, którzy potwierdzili autorstwo Caravaggia … i został on sprzedany za 120 mln $. Ja porównując te dwa obrazy, mam spore wątpliwości.
| 14 | Święty Franciszek medytujący | San Francesco in preghiera | 1610 | 130 × 90 cm |
„Biedaczynę z Asyżu” widzimy na trzech obrazach. Jeden z nich znajduje się u Barberinich.
| 15 | Narcyz | Narciso | 1599 | 110 × 92 cm |
Narcyz, urodziwy chłopak, który zakochał się sam w sobie, gdy ujrzał w źródle swoje odbicie. Tak się zakochał, że przestał jeść, przestał pić i umarł. Na jego grobie wyrósł Narcyz (kwiat). Tak naprawdę, to każdy facet (w mniejszym lub większym stopniu) ma w sobie coś z Narcyza. Po prostu lubimy być podziwiani.
27.03.2015 – Galeria Borghese
Rzymska Galeria Borghese jest szczególnym miejscem dla miłośników Caravaggia. Szczyci się ona największą na świecie kolekcja dzieł Mistrza. Znajdziemy tu sześć jego obrazów.
| 16 | Chłopiec z koszem owoców | Fanciullo con canestro di frutta | 1593 | 70 × 67 cm |
Jeden z pierwszych znanych obrazów Caravaggia.
| 17 | Chory Bachus | Bacchino malato | 1593 | 67 × 53 cm |
Bachus, postać z greckiej mitologii – bóg wina i dobrej zabawy. „Chory bachus” jest autoportretem Caravaggia z czasów, kiedy chorował na malarię. We florenckiej Galerii Uffizi zobaczymy zdrowego „Bachusa„.
| 18 | Dawid z głową Goliata | Davide con la testa di Golia (I versione Galleria Borghese) | 1610 | 125 × 101 cm |
Prawdopodobnie ostatnie dzieło Caravaggia. Głowa Goliata to autoportret Mistrza. Na twarzy wyraźnie widać skutki pobicia Caravaggia przez nieznanych sprawców pod neapolitańską tawerną Locanda del Cerriglio.
| 19 | Madonna giermków | Madonna col bambino e sant’Anna | 1606 | 292 × 211 cm |
Obraz ten został zamówiony przez bractwo papieskich koniuszych (giermków) do ich kaplicy św. Anny w watykańskiej Bazylice Św. Piotra. Obraz nie spodobał się papieskiej komisji kwalifikacyjnej i szybko to ekskluzywne miejsce opuścił. Matka Boska trzyma małego nagiego Jezuska i wspólnie nadeptują na głowę węża (który jest personifikacją szatana). Tej scenie przygląda się Święta Anna, babcia Jezusa. Do postaci Maryi pozowała Lena – kurtyzana i kochanka Mistrza, chłopak to prawdopodobnie syn Leny.
| 20 | Święty Hieronim piszący |
San Girolamo scrivente | 1605 | 112 × 157 cm |
Obraz przedstawia Świętego Hieronima, który przetłumaczył Pismo Święte z języków naturalnych (greki i hebrajskiego) na łacinę. Caravaggio namalował dwa obrazy z Hieronimem w trakcie tłumaczenia. Drugi „Święty Hieronim piszący” znajduje się na Malcie.
| 21 | Święty Jan Chrzciciel | San Giovanni Battista (VI versione Galleria Borghese) | 1610 | 159 × 124 cm |
Jana Chrzciciela widzimy na dziewięciu obrazach Mistrza.
W Rzymie nie udało mi się zobaczyć 5 obrazów Caravaggia. Do pełnego szczęścia zabrakło wizyty w:
- Galerii Doria Pamphilj, gdzie zobaczymy trzy obrazy: „Pokutująca Magdalena”, „Odpoczynek w czasie ucieczki do Egiptu„, „Jan Chrzciciel”
- Galerii Palazzo Corsini, gdzie się znajduje: „Jan Chrzciciel”
- Kolekcja Odescalchi Balbi, gdzie zobaczymy pierwszą wersję: „Nawrócenia Świętego Pawła”
.jpg){kind=link}
Pod koniec roku znalazłem się w Berlinie. W berlińskiej Galerii Malarstwa znajduje się „Amor zwycięski”
05.12.2015 – Gemäldegalerie – Berlin – Niemcy
| 22 | Amor zwycięski | Amor vincit omnia | 1602 | 156 × 113 cm |
Jedyny świecki obraz Caravaggia z okresu rzymskiego. Amor został namalowany na zamówienie jakiegoś tam markiza, który chyba lubił młodych chłopców. Tu mała dygresja. Są tacy, którzy za wszelką cenę chcą przypisać Caravaggiemu skłonności homoseksualne. Ich hipotezę ma potwierdzać fakt, że malował on nagich, młodych chłopaków, a jak malował, to na pewno lubił. Życie nie jest jednak takie proste. Caravaggio był biednym malarzem i malował nie to co lubił, a to co u niego zamawiano. „Amor zwycięski” powstał na wyraźne zamówienie jakiegoś tam markiza i o skłonności homoseksualne należałoby posądza raczej tego markiza niż Caravaggia.
Stan na konie roku 2015: Odwiedzone 22 obrazy Caravaggia z 67 dostępnych do obejrzenia.
Zdjęcia obrazów pochodzą z Wikipedii.
„gdyby o sztuce pisali tylko artysci, a zwlaszcza tylko historycey sztuki, swiat bylby nudniejszy”
powiedzial kiedys na konfererencji naukowej jeden z mocih przeslawnych Kolegow ekspertow
rzadko spotyka sie TAK piekne wspisy o sztuce Caravaggia na swiecie (wiem, bo znam i sledze), nie tylko naukowo
wszystko, a jest tego duzo
co sei ukazauje nt. Caravaggia na swiecie
dziekuje Wojciechu
Twoja ganka
Nika
historyk sztuki
Dzięki Nike za dobre słowo. Celem moich wpisów jest rozpropagowanie twórczości Caravaggia wśród moich znajomych. Mam nadzieję, że zachęcę choć kilku z nich do zainteresowania się jego twórczością – bo moim zdaniem naprawdę warto.